Verschenen in schuttersproat 23, najaar 2009

Gisteravond zat ik in Westervoort in de kerk. Mijn vrouw Kitty is actief bij de vormselwerkgroep en 15 kinderen ontvingen deze avond het sacrament van het vormsel. Het was een fijne viering. Zo’n viering waarbij je het gevoel krijgt dat er toch iets van de “geest” over de aanwezigen neerdaalt.

De juiste teksten bij de gelegenheid. Een overweging die goed te volgen is. Een bevlogen voorganger die de juiste toon weet te raken. Sfeervolle liederen. Alles bij elkaar gewoon een goed gevoel. Het zijn van die momenten waarop je denkt dat je eigenlijk weer eens wat vaker naar de kerk zou moeten gaan.

Dit is wel een heel apart begin van mijn bijdrage voor de schuttersproat van Onderling Genoegen. Ben ik plotseling manier bijzonder gelovig geworden? Nee, zo is het niet. Ik ben niet geloviger dan de gemiddelde schutter. Kom alleen op de hoogtijdagen nog in de kerk. Geloof zeker dat er “meer” is, maar laat dat nooit zo actief blijken. En toch kwam gisteravond, misschien wel door dat goede gevoel, het idee naar boven om ook eens een keer over deze kant van onze schuttersbeleving te schrijven.

Wij hebben het altijd over “Broederschap, trouw en dienstbaarheid”. Maar we hebben het ook over “Voor God, koningin en vaderland”. We gaan op kermiszondag naar de schuttersmis, we lopen mee met de processie en op kermismaandag leggen we de eed van trouw af voor de wereldlijke én de geestelijke overheid. We hebben dus wel iets met “de kerk”. Of is het alleen maar een onderdeel van de “traditie”? Is het alleen maar “folklore”? Is het alleen maar een onderdeel van dat toneelspel wat we met zijn allen een aantal kermisdagen lang opvoeren? Voor sommigen van ons is dat misschien zo. Maar velen van ons zullen ook voelen dat het verder gaat.

Onze kermisdagen kennen een aantal “kippenvel” momenten. Als schutter voelen we iets speciaals op het moment dat het laatste stukje van de vogel omlaag komt en nog meer als we de reactie van de gelukkige winnaar zien. Voor degenen die nog helder zijn is ook het kronen van de nieuwe koning op maandagmiddag met een snerpend Wilhelmus op de elektrische gitaar zo’n moment. Niet te vergeten ook de binnenkomst van koningspaar en genodigden in de zaal op maandag en dinsdagochtend.

Maar er zijn er meer. En die hebben, in ieder geval voor mij, vaak ook te maken met de kerkelijke activiteiten. Een kwartier voor de schuttersmis beginnen de kerklokken te luiden. Meestal net op het moment dat ik de schutterij in de houding wil zetten om naar de kerk te marcheren. Voor mij is dat het moment waarop de kermis echt begint. Sinds een paar jaar trekken we met zijn allen voor de schuttersmis weer met de trom de kerk in. Die galmende trommen in de volle kerk, een prachtig geluid, echt kikken. De harmonie achter het altaar, samen met de koren wordt soms indrukwekkend gespeeld en gezongen. Altijd goed voor een paar speciale momenten. 7 kaarsen voor ons koningspaar, vol symboliek.

En dan de processie. Zeker niet een verplicht nummer. Het betekent iets. Naast het religieuze karakter van de processie lijkt het wel of alles wat ons schuttersleven aan gemeenschapszin vertegenwoordigd in die processie samenkomt. De koralen en gezangen, het gebeier van de kerkklokken, de signalen, de gesmoorde commando’s en vooral ook de stiltes tussendoor geven een heel apart gevoel van verbondenheid. Verbondenheid met elkaar, en misschien ook wel met iets hierboven.

Maar dat is het niet alleen. Het zijn ook de bekende gezichten langs de kant van de weg. Gezichten die je vaak maar één keer per jaar ziet, op die zondagmorgen in augustus langs de kant van de weg. Maar ze zijn er ieder jaar weer. Allemaal bij elkaar gekomen om dit speciale moment opnieuw mee te maken. Terwijl de kermissoep binnen staat te trekken en de borrel al klaar staat zoekt iedereen op dat moment toch weer even dat korte moment van bezinning. En of het nu religieuze gedachten zijn of niet. Velen vinden dat dit pas echt het begin van de kermis kan zijn. En dan terug in de kerk waar “Aan U o Koning der eeuwen” wordt gezongen. Ook zo’n speciaal moment met een speciaal gevoel. Het feest kan nu beginnen. Iedereen heel prettige kermisdagen toegewenst,

Jullie hoofdcommandant,
Frans Dieker

Note bij het plaatsen van deze tekst op deze website in 2025:
Blijkbaar was het U zij de glorie, in originele tekst :-), in 2009 nog niet zo intens aanwezig. Dit lied, aan het einde van de schuttersviering vol overgave meegezongen door vooral het Lee Enfields korps staat ieder jaar ook weer garant voor één van die speciale kippenvel momenten rond onze schutterij.